Maar dat mag je niet zeggen

Drie jaar lang volgt journalist en onderzoeker Nikki Sterkenburg ruim veertig radicaal- en extreemrechtse activisten. Ze schuift aan bij neonazi’s met Wehrmacht-helmen in de keuken, interviewt de moskeebezetters van Identitair Verzet en maakt van dichtbij de opkomst van studiegenootschap Erkenbrand mee.

Ze wil weten wie ze zijn, wat ze beweegt en hoe ze te werk gaan. Zeker nu ze niet meer altijd te herkennen zijn aan kale koppen en nazi-symbolen, maar juist hun activisme combineren met een baan en een rijk sociaal leven buiten de beweging.

Ze spreekt hen over hun verleden (‘die oorbellen vond mevrouw Rost van Tonningen maar niks’), het heden (‘ik ben liever extreemrechts dan extreem-slecht’) en hun toekomstbeeld (‘het gaat bloedig worden’).

Naarmate ze langer met activisten optrekt, hoort ze ook dingen waarvan het niet de bedoeling was dat ze die zou horen. Maar dat mag je niet zeggen is een beklemmende schets van een nieuwe generatie Nederlandse radicaal- en extreemrechtse activisten.

Nikki Sterkenburg (1984) schreef achtereenvolgens voor Nieuwe Revu, Quote, Elsevier en Vrij Nederland. Voor haar verhaal over de Nederlandse alt-rightbeweging (‘Dan ben ik maar een nazi’, Elsevier) won ze de Mercur voor Tijdschriftreportage van het Jaar. Momenteel promoveert ze aan de Universiteit Leiden op radicaal- en extreemrechts in Nederland, waar Maar dat mag je niet zeggen de journalistieke editie van is.